Marmara'daki Müsilaj (Deniz Salyası) Oluşumu ve Sebepleri

40-50 yıllık bir süreç içerisinde Marmara Deniz’inin aşırı kirlenmesiyle kirli sularda yaşam alanı bulamayan canlılar ölürken, yaşamını sürdürebilen canlılar tutundu ve çoğalmaya başladılar.

• Deniz salyası yani müsilaj, İlk defa 2007 yılının Eylül’ünde yoğun olarak görülmeye başlanıyor. 17. Yüzyıldan beri Adriyatik denizinde varlığı biliniyor.
• Müsilaj, bakteriler ile birlikte plankton denilen tek hücreli canlıların hücre içi sıvılarını dışarı salmaları halinde ortaya çıkıyor. Azot fosfor gibi maddelerden beslenen bu küçük canlıları sıvı dolu bir top gibi düşünürsek, yaşam döngüleri içinde bir seviyeye kadar büyüdükten sonra üreyebilmek için patlıyorlar ve sıvıları tomurcuk saçılması gibi suya dağılıyor. Bu denizlerde meydana gelen doğal bir yaşam olayı aslında ve sürekli meydana geliyor.
• Ancak plankton patlaması doğal bir olay olmasına rağmen deniz suyu sıcaklığının küresel ısınmaya bağlı olarak artması ile endüstri ve insan atıklarının kontrolsüz şekilde denizlere salınımıyla oluşan su kirliliği sebebiyle bu canlıların beslendiği maddelerin sudaki miktarı artıyor. Daha çok beslenen canlılar üremeyi arttırıyor. Bu üreme ile daha geniş yaşam alanlarına ulaşan bu canlıların sayısı arttığı için denizlere bırakılan sıvı miktarı da artarak anormal seviyelere ulaşıyor.
• Bitkisel yapıdaki canlılar oldukları için su yüzeyinde fotosentez yapıyorlar. Yani karbondioksiti alıp sudaki oksijen üretimini sağlıyorlar. Bu açıdan işler yolunda gibi görünse de kısa ömürlü canlılar. Yüzeyde oksijen üretimini sağlarken, öldükten sonra çökerek denizin dibinde, ortamda oksijenin azalması ile değişik gazlar salgılanmasına sebep oluyorlar. Popülasyonun normalin üstüne çıkması durumunda da dibe çökmelerinden sonra artan gazlar deniz dibindeki ekosistemin işlevselliğini bozuyor ve oradaki canlılar için bir tehdit oluşturuyorlar.*

İKİ DENİZİN SULARINI BARINDIRAN MARMARA
En genç yapıdaki denizlerden biri. Oluşumu 2000 yıla dayanıyor.
İki farklı deniz akıntısının karşı karşıya geldiği bir noktada bulunması sebebiyle, Akdeniz ve Karadeniz’in sularını içinde barındırıyor.
Marmara’nın alt akıntısı Akdeniz’den Karadeniz’e doğru gelirken, üst akıntısı Karadeniz’den Akdeniz’e doğru geliyor. Bunun sebebi Karadeniz’in yer yer değişen taban yüksekliğine bağlı olarak göreceli olarak Akdeniz’e göre daha yüksek bir konumda olması.
İki farklı deniz akıntısını içinde barındırmasından kaynaklanan biyolojik çeşitlilik çok fazla. Üst akıntıda Karadeniz kökenli canlılar, alt su kütlesinde Akdeniz kökenli canlılar bulunuyor. Karadeniz’den gelen balık çeşidi fazla değil ama çeşit başına miktar olarak fazla. Akdeniz’den gelen balık çeşitliliği fazla ama gelen balık türleri her bir türdeki miktar bakımından daha az.
Bu iki akıntının getirdiği iki farklı özellikteki canlılar beraber aynı alanda yaşayamıyorlar. Dolayısıyla Marmara Denizinde su canlılarına dair iki farklı yaşam alanı bulunuyor.

---

*Levent Artüz,"Birartıbir.org" Cesedin Çürümesidir Bu, Söyleşi: Siren İdemen Anıl Olcan 

Ayrıca Bakınız: Artüz, Levent, Marem Raporu, 2018