Deniz Tabanı Keşfedilmeyi Bekliyor

24 Ocak 2022 22:13 Çevre
resimler-haber/deniz.webp
google news

Deniz, yerkabuğunun çukur bölümlerini dolduran, birbiriyle bağlantılı olarak yeryüzünün beşte üçünü kaplayan tuzlu su kütlesidir. Dünya üzerinde bilinen en derin nokta Mariana çukurudur. Son yapılan ölçümlere göre göre en derin noktası yaklaşık 10.994 metredir. Japonya ve Endonezya arasında Guam Adası'nın güney batısında yer almaktadır. İlk defa 1960 yılında Don Walsh ve Jacques Piccard tarafından Trieste adlı bir batiskaf kullanılarak keşfedilmiştir.

Son derece kompleks bir yapıya sahip olan deniz suyu atmosferdeki tüm gazları içerir. Atmosferle devamlı temas halinde olan deniz suyu ile, atmosferin içerdiği gazlar arasında oluşan alış-veriş olayından dolayı atmosferle denge durumuna geçer. Yapılan araştırmalar sonucunda deniz suyunda 90 kadar çözünmüş elementin mevcut olduğu saptanmıştır. 100gr deniz suyunda ortalama olarak 34.7 gr tuz vardır. Tuzlu su ile tatlı suyun karıştığı nehir ağızlarında veya buzulların erime bölgelerinde deniz suyu önemli ölçüde daha az tuzludur. En tuzlu açık deniz Kızıldeniz'dir. Deniz suyunda ses hızı 1,500 m/s civarında olmakla birlikte sıcaklık, tuzluluk ve basınç ile değişir.

Denizlerin ve okyanusların rengi yere ve zamana göre değişir; kimi zaman turkuaz, kimi zaman açık yeşil, lacivert, mavi, gri ve hatta kahverengi bile olabilir.

Saf su renksizdir. Fakat derin suda ışık deniz tabanından yansımadığı için koyu mavi bir renk alır. İnsan gözü 380-700 nanometre arası dalga boyundaki elektromanyetik ışınımı algılayabiliyor. Bu aralıktaki farklı dalga boyları gökkuşağında gördüğümüz farklı renklere tekabül ediyor.

Su molekülleri uzun dalga halinde gelen kırmızı, turuncu, sarı ve yeşil ışığı daha iyi emiyor. Mavi ise daha kısa dalga boyuna sahip olduğu için kalıyor. Yani mavi ışığın emilme olasılığı daha az olduğu için daha derinlere inip derin suların mavi görünmesine neden oluyor. Nehirlerden denize taşınan veya rüzgar ve dalgalarla deniz dibinden yükselen kum ve balçık sahildeki suyun rengini etkiler.

Işık, deniz yüzeyinden suya girdikten 200-300 metre sonra iyice azalır ve giderek kaybolur. Denizlerin derinlikleri yeryüzünün tam anlamıyla keşfedilmemiş en son yerleridir. Denizlerin tabanına inenlerden daha fazla sayıda insan Ay’a gitmiştir. Derin denizlerin %99’u henüz keşfedilmemiş olup bu bölgelerde çok sayıda ilginç ve alışılmadık canlılar yaşar. Deniz tabanlarındaki pek çok şey hâlâ keşfedilmeyi bekliyor. 

Fotoğraf: Büşra Nur Akbulut (BNA)